www.TheSeaNation.gr

Στραβά αρμενίζαμε…

Τις παθογένειες και τις ελλείψεις, ενίοτε επικίνδυνες, σε ένα τομέα της ναυτιλίας που δεν είναι «γνωστός» πέραν των ναυτιλιακών και λιμενικών παραγόντων «φώτισε» επαρκώς το πρώτο συνέδριο της Ελληνικής Ένωσης Πλοιοκτητών Ρυμουλκών, Ναυαγοσωστικών Αντιρρυπαντικών πλοίων Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων στο οποίο παρουσιάστηκαν ρεαλιστικές προτάσεις η υλοποίηση των οποίων, από τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομίας, Ανάπτυξης και Ναυτιλίας, θα φέρει την Ελλάδα στη θέση που της αρμόζει.
Η ένταξη της ναυπήγησης σύγχρονων ρυμουλκών - ναυαγοσωστικών στον Αναπτυξιακό Νόμο θα «ξεκλειδώσει» επενδύσεις της τάξης των 600 με 700 εκατομμύριων ευρώ, οι οποίες μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την ναυπηγική́ βιομηχανία στην Ελλάδα καθώς έχει προσδιοριστεί από ειδική μελέτη ότι, για την επόμενη δεκαετία, οι ανάγκες των ρυμουλκών στα ελληνικά λιμάνια ανέρχονται στην κατασκευή 60 ρυμουλκών. Για αυτή την προϋπόθεση της ένταξης, που βρίσκεται στα «χέρια των υπουργείων Ανάπτυξης και Οικονομίας» έκανε λόγο ο πρόεδρος Παύλος Ξηραδάκης και μέλη του δ.σ. της Ελληνικής Ένωσης Πλοιοκτητών Ρυμουλκών, Ναυαγοσωστικών Αντιρρυπαντικών πλοίων Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων συνοψίζοντας τα συμπεράσματα του πρώτου συνεδρίου της Ένωσης στις εργασίες του οποίου «φωτίστηκαν επαρκώς» τα μείζονος σημασίας θέματα που απασχολούν τον τομέα. Αν δεν υπάρξει παρέμβαση της ηγεσία των αρμόδιων υπουργείων, ανέφερε ο κ. Ξηραδάκης είναι προφανές ότι οι εταιρίες θα στραφούν στην διεθνή αγορά αλλά και στην γειτονική Τουρκία τα ναυπηγεία της οποίας, όπως χαρακτηριστικά είπε, έχουν αποκτήσει μεγάλη εξειδίκευση στην ναυπήγηση αυτού του τύπου των σκαφών και «κερδίσει» μια σημαντική θέση στην παγκόσμια αγορά των ναυπηγήσεων πλοίων ειδικών καθηκόντων. Από την τοποθέτηση του προέδρου της Ένωσης επί του συγκεκριμένου ζητήματος κατέστη προφανές ότι οι πρόσφατα αναζωογονηθείσες ελληνικές ναυπηγικές μονάδες θα χάσουν μια σημαντική ευκαιρία για μία «οικονομική διαφορά», την οποία και ανέλυσε, σε σχέση με τα τουρκικά ναυπηγεία, και το εκεί κόστος ναυπήγησης.
Όσον αφορά στο νομικό πλαίσιο ο κλάδος των ρυμουλκών, όπως είπε, μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος 83/2022 «βρισκόταν στο απόλυτο σκοτάδι», για δύο λόγους. Πρώτον διότι η εθνική μας νομοθεσία για την κατασκευή και τη λειτουργία των ρυμουλκών, ήταν εντελώς παρωχημένη σε σχέση με την διεθνή, με αποτέλεσμα τα ρυμουλκά στην Ελλάδα να μην πιστοποιούνται με τον σωστό τρόπο για την ασφαλή λειτουργία τους. Δεύτερον, το πλαίσιο για την ασφαλή εκτέλεση των ρυμουλκήσεων βασιζόταν αποκλειστικά και μόνο στον απαρχαιωμένο Γενικό Κανονισμό Λιμένα του 1993, όπου ουσιαστικά καθιστούσε αποκλειστικά υπεύθυνο τον πλοίαρχο του ρυμουλκούμενου πλοίου για την εκτέλεση της ρυμούλκησης, γεγονός το οποίο ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με το καθεστώς της ρυμούλκησης των πλοίων που επικρατούσε στα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά λιμάνια όπου οι φορείς διαχείρισής τους είχαν εκδώσει κανονισμούς ασφαλούς ρυμούλκησης των πλοίων. Η παραπάνω κατάσταση έδινε την δυνατότητα σε συγκεκριμένους «επιχειρηματίες» του κλάδου να δραστηριοποιούνται ανεξέλεγκτα και προς όφελος συντεχνιακών συμφερόντων. Συνεπεία των παραπάνω, ανεφερε ο κ. Ξηραδάκης, είχαμε στο παρελθόν πολλά και σοβαρά ατυχήματα, ορισμένα μάλιστα εξ αυτών οδήγησαν και σε απώλειες ανθρώπινων ζωών με πιο πρόσφατο το δυστύχημα στην Πάτμο το 2022.

Παλιά σκάφη

Στο σημείο αυτό ο πρόεδρος της Ένωσης τόνισε ότι υπήρχαν λιμάνια όπου κατέπλεαν υπερσύγχρονα πλοία και τα ρυμουλκά που υποτίθεται ότι τα ρυμουλκούσαν, είχαν κατασκευαστεί την δεκαετία του 1940 και 1950... Όπως ανέφερε, τοο π.δ. 83/2022 έβαλε τάξη στον τομέα των ρυμουλκήσεων θέτοντας τις τεχνικές προϋποθέσεις για την πιστοποίηση των ρυμουλκών καθώς και την υποχρέωση έκδοσης κανονισμού ρυμούλκησης από τους φορείς διαχείρισης και εκμετάλλευσης των λιμένων για την ασφαλή διενέργεια των ρυμουλκήσεων στα λιμάνια τους, πάντοτε στο πνεύμα του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 352/2017 για την παροχή λιμενικών υπηρεσιών.
Λόγω του νέου θεσμικού πλαισίου, τόνισε, έχουμε μια εντυπωσιακή μεταστροφή της κατάστασης του ελληνικού στόλου των ρυμουλκών με την είσοδο στην ελληνική αγορά 45 σύγχρονων ρυμουλκών εκ των οποίων 13 είναι νεότευκτα. ‘Όπως παρατήρησε ουδέποτε στην Ελλάδα είχαν έρθει νεότευκτα ρυμουλκά παρόμοια με εκείνα που παραδίδονται και δραστηριοποιούνται σήμερα στα μεγαλύτερα Ευρωπαϊκά λιμάνια. Επίσης υπάρχουν πλέον σύγχρονα ρυμουλκά όχι μόνο στον Πειραιά και στη Θεσσαλονίκη αλλά και στα περιφερειακά λιμάνια όπως στην Ρόδο, στην Κρήτη, στην Κέρκυρα. Ακόμα και οι αρνητές του νέου θεσμικού πλαισίου έχουν ήδη επενδύσει στον εκσυγχρονισμό του στόλου τους.

Οι ανάγκες των λιμένων

Κάνοντας μία αναφορά στο τι δέον γενέσθαι, τόνισε ότι τα ελληνικά λιμάνια, χρειάζονται σαφή βελτίωση στις βασικές λιμενικές και άλλες υποδομές τους για να λειτουργούν με ασφάλεια και να μπορούν να ανταποκρίνονται στις πολύ αυξημένες ανάγκες των μεγάλων, σύγχρονων πλοίων που υποδέχονται. Δεν μπορεί να μας ξεπερνάνε οι εξελίξεις, δεν μπορεί να έρχεται ένα κρουαζιερόπλοιο σε ένα λιμάνι της χώρας μας και να μην διαθέτει το λιμάνι σύστημα πυρόσβεσης ή τα κατάλληλα συστήματα πυρόσβεσης, καθώς και σκάλες εκκένωσης επιβατών, είπε. Ωστόσο παρατήρησε ότι, λόγω της τρομερής αναβάθμισης των ρυμουλκών, έχουμε πλέον διαθέσιμη την ισχυρή πυροσβεστική ικανότητά τους που είναι ανώτερη από αυτή που έχει η κρατική πυροσβεστική υπηρεσία στη θάλασσα. Μάλιστα σημείωσε ότι θα είναι προς όφελος της Ελλάδας να αξιοποιηθεί αυτή η ικανότητα και από το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας προκειμένου να συμβάλει στο εθνικό έργο κατάσβεσης πυρκαγιών σε λιμάνια και παράκτιες περιοχές που δεν μπορούν να επιχειρήσουν πυροσβεστικές δυνάμεις.
Ναυαγοσωστικά
Ο κ. Ξηραδάκης υπενθύμισε αναφερόμενος στα ναυαγοσωστικά ότι ο ρόλος των συγκεκριμένων πλοίων είναι υψίστης σημασίας για την διάσωση ανθρώπινων ζωών, πλοίων, φορτίων καθώς και για την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος. Το έργο του ναυαγοσωστικού πλοίου είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που παρέχει το οποιαδήποτε άλλο εμπορικό πλοίο. Η βασική διαφορά είναι το στοιχείο του κινδύνου. Δηλαδή, το ναυαγοσωστικό καλείται να προσφέρει έργο σε ένα πλοίο το οποίο κινδυνεύει σε αντίθεση με το οποιοδήποτε άλλο εμπορικό πλοίο το οποίο απομακρύνεται από την περιοχή για να μην περιέλθει και αυτό σε κατάσταση κινδύνου.
Η επιθαλάσσια αρωγή, πρόσθεσε, απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία από τις ομάδες διάσωσης που εμπλέκονται στα περιστατικά, ενώ είναι εντελώς διαφορετικές οι ανάγκες της εκπαίδευσης του πληρώματος και του προσωπικού του επαγγελματία ναυαγοσώστη. Εξαιτίας όλων αυτών, απαιτούνται επενδύσεις σε διαφορετικούς τύπους σκαφών και εξοπλισμού.

Ελλείψεις και κίνδυνοι

Η Ελλάδα δεν διέθετε, μέχρι πριν την εφαρμογή του π.δ. 65/2023, ούτε ένα ναυαγοσωστικό πλοίο με αποτέλεσμα να υπάρχουν αρκετά ναυάγια λόγω της ύπαρξής τους και/ή της εμπλοκής άλλων τύπων πλοίων (αλιευτικά, ρυμουλκά λιμένος κλπ.) στις επιχειρήσεις επιθαλάσσιας αρωγής. Για παράδειγμα, σήμερα καλείται το ελληνικό Κράτος να δαπανήσει περίπου 1 δις. ευρώ για την ανέλκυση του ναυαγίου του Sea Diamond από τις ακτές της Σαντορίνης ενώ εάν υπήρχε ένα σύγχρονο ναυαγοσωστικό πλοίο, σε κάποιο στρατηγικό σημείο του Αιγαίου Πελάγους, θα μπορούσε να το είχε διασώσει ρυμουλκώντας το σε αβαθή νερά προκειμένου να αποφευχθεί η βύθιση του.
Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, με εξαίρεση την Ελλάδα, έχουν αντιληφθεί εδώ και πολύ καιρό το συγκεκριμένο κενό και, γι΄ αυτό το λόγο, εκμισθώνουν ναυαγοσωστικά πλοία που παραμένουν σε στρατηγικά σημεία προκειμένου να αποφευχθούν σοβαρές συνέπειες από ναυτικά ατυχήματα. Για παράδειγμα, η Γερμανία έχει στις ακτές της συνολικά έξι ναυαγοσωστικά πλοία που χρηματοδοτούνται πλήρως από την γερμανική κυβέρνηση. Σημειώνεται ότι τα ευρωπαϊκά κράτη εφαρμόζουν αυτή την πρακτική, μολονότι διαθέτουν πολλά και σύγχρονα ρυμουλκά πλοία στα λιμάνια τους.
Η Ελλάδα, όπως είπε ο κ. Ξηραδάκης, θα ωφεληθεί υπέρμετρα εφόσον ακολουθήσει και εφαρμόσει το μοντέλο άλλων ευρωπαϊκών Κρατών από την δημιουργία δικτύου ναυαγοσωστικών πλοίων που θα καλύπτουν με επάρκεια και ασφάλεια τον ελληνικό θαλάσσιο χώρο. Τούτο προφανώς θα εξυπηρετήσει και εθνικούς σκοπούς σε κρίσιμους τομείς (έρευνα και διάσωση, επιθαλάσσια αρωγή), ιδίως στην περιοχή του Αιγαίου Πελάγους για να σημειώσει ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η Τουρκία να βρει πρόσφορο έδαφος ώστε να προσθέσει ένα ακόμη λόγο στην προσπάθεια αμφισβήτησης των δυνατοτήτων της Ελλάδος στην έρευνα και διάσωση.

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.