www.TheSeaNation.gr

xclusiv: Ποια είναι η πραγματική χωρητικότητα του στόλου των δεξαμενοπλοίων;

Η αγορά δεξαμενόπλοιων κλείνει το 2025 με έναν βαθμό δομικής στενότητας που δεν αποτυπώνεται εύκολα στους απλούς αριθμούς του στόλου, αναφέρει η xclusiv στο εβδομαδιαίο report.

Ο παγκόσμιος στόλος άνω των 10.000 dwt αριθμεί σήμερα 7.861 πλοία, συνολικής χωρητικότητας 709 εκατ. dwt, με μέση ηλικία τα 13,7 έτη. Το κρίσιμο στοιχείο, ωστόσο, δεν είναι το μέγεθος αλλά η κατανομή της ηλικίας: 2.226 πλοία –σχεδόν το 28% του στόλου– βρίσκονται στην κατηγορία 16–20 ετών, ενώ σχεδόν 1.000 δεξαμενόπλοια έχουν ήδη ξεπεράσει τα 21 έτη. Η αγορά, με άλλα λόγια, στηρίζεται σε έναν γερασμένο «σκελετό», την ώρα που οι εμπορικές ανακατατάξεις, οι κυρώσεις και οι μεγαλύτερες αποστάσεις μεταφοράς αυξάνουν τη χρησιμοποίηση του διαθέσιμου τονάζ.

Αυτή η υποκείμενη ευθραυστότητα συνάντησε μέσα στο 2025 ένα περιβάλλον σταδιακά ενισχυόμενων θεμελιωδών μεγεθών. Μετά από ένα ασταθές ξεκίνημα, τα crude και product tankers βρήκαν ρυθμό, καθώς η αύξηση του στόλου παρέμεινε περιορισμένη. Τα περισσότερα νεότευκτα παραδόθηκαν στις κατηγορίες MR2 και Aframax/LR2, όμως οι προσθήκες αυτές ήταν μικρές σε σχέση με τις διαρθρωτικές απώλειες χωρητικότητας. Ελάχιστα μεγάλα crude carriers εισήλθαν στον στόλο, ενώ ένα αξιοσημείωτο μέρος του υφιστάμενου τονάζ κατευθύνθηκε προς καθεστώτα κυρώσεων ή σε λεγόμενες «σκιώδεις» δραστηριότητες. Τα πλοία αυτά –περίπου 1.000 πλέον σε όλες τις κατηγορίες δεξαμενόπλοιων– σπάνια επιστρέφουν στις συμβατικές αγορές. Λειτουργούν με χαμηλή αποδοτικότητα, συχνά σε πολυσταδιακά ταξίδια ή ως πλωτές αποθήκες, μειώνοντας ουσιαστικά την πραγματικά διαθέσιμη προσφορά «κανονικού» τονάζ πολύ κάτω από το θεωρητικό μέγεθος του στόλου.

Την ίδια στιγμή, η ζήτηση σε όρους tonne-mile ενισχύθηκε έντονα. Οι εισαγωγές αργού της Κίνας αυξήθηκαν κατά περίπου 5% σε ετήσια βάση, με σαφή στροφή προς μακρινές πηγές από τον Ατλαντικό, τη Λατινική Αμερική και τον Κόλπο των ΗΠΑ. Τα διυλιστήρια διατήρησαν υψηλούς ρυθμούς λειτουργίας, η αναπλήρωση αποθεμάτων επιταχύνθηκε στο δεύτερο μισό του έτους και η αλλαγή της αμερικανικής κυβέρνησης αναζωπύρωσε τις προσδοκίες για νέα αύξηση της παραγωγής στις ΗΠΑ. Η αγορά προεξόφλησε ισχυρότερες εξαγωγές αμερικανικού αργού, στηρίζοντας τα μακρινά δρομολόγια καθ’ όλη τη διάρκεια του δ’ τριμήνου.

Παράλληλα, η εικόνα του orderbook υποδηλώνει την αρχή ενός πολυετούς κύκλου ανανέωσης και όχι μια κερδοσκοπική επέκταση. Το παγκόσμιο βιβλίο παραγγελιών αριθμεί πλέον 1.238 πλοία, που αντιστοιχούν στο 15,7% του στόλου σε μονάδες και στο 16,7% σε dwt – αισθητά υψηλότερα από το 13,7% της προηγούμενης χρονιάς. Τα Suezmax εμφανίζουν τον υψηλότερο λόγο orderbook προς στόλο (σε dwt) με 20,3%, ακολουθούμενα από τα Small Tankers με 19,4%, τα VLCC με 16,7% και τα Aframax/LR2 με 16,5%. Η πραγματική πίεση, ωστόσο, δεν προέρχεται από το orderbook, αλλά από τη γήρανση του στόλου. Μόνο το 2026, περίπου 580 δεξαμενόπλοια θα ξεπεράσουν τα 25 έτη, ενώ έως το 2028 σχεδόν 1.030 πλοία θα βρεθούν πάνω από αυτό το όριο, την ώρα που αναμένονται μόλις περίπου 1.200 παραδόσεις νεότευκτων στο ίδιο διάστημα. Το συμπέρασμα είναι σαφές: η καθαρή αύξηση χωρητικότητας δύσκολα θα συμβαδίσει με τη φυσική απόσυρση. Κατηγορίες όπως Handy/MR1 και Panamax/LR1 εμφανίζουν ιδιαίτερα απότομες καμπύλες γήρανσης, με προοπτική πάνω από το μισό του στόλου τους να είναι άνω των 21 ετών έως το 2029.

Οι μακροοικονομικές συνθήκες ενισχύουν περαιτέρω αυτή τη στενότητα. Τα πρώιμα ισοζύγια πετρελαίου για τις αρχές του 2026 δείχνουν σημαντικό πλεόνασμα παραγωγής, το οποίο θα μπορούσε να ωθήσει το Brent στη ζώνη των 50–60 δολαρίων ανά βαρέλι – ένα περιβάλλον που ιστορικά ευνοεί την πλωτή αποθήκευση και τις ευκαιριακές αγορές. Αν επαληθευτούν οι προβλέψεις του IEA για πλεόνασμα πολλών εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως, η αναπλήρωση αποθεμάτων και οι μακρινές προμήθειες αναμένεται να παραμείνουν ισχυρές, στηρίζοντας τη ζήτηση σε tonne-mile και το νέο έτος.

Έτσι, παρά το αυξανόμενο orderbook και το κύμα παραδόσεων που έρχεται το 2026, η αγορά δεξαμενόπλοιων εισέρχεται στο νέο έτος με σαφή διαρθρωτικό περιορισμό. Οι γηρασμένοι στόλοι, οι αναποτελεσματικότητες του «σκιώδους» τονάζ και η ισχυρή ζήτηση μακρινών μεταφορών συνεχίζουν να υπερτερούν έναντι των θεωρητικών αυξήσεων προσφοράς. Για ακόμη μία χρονιά, η αγορά θα καθοριστεί λιγότερο από το πόσα πλοία υπάρχουν – και περισσότερο από το πόσα είναι πραγματικά διαθέσιμα.