www.TheSeaNation.gr

Είναι τραυματισμένη η υπόληψη των ΗΠΑ στον Μουσουλμανικό κόσμο;

Του Επαμεινώνδα Ε. Πανά
Καθηγητή
Προέδρου του Τμήματος Στατιστικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Όλοι γνωρίζουμε από την περίπτωση της χώρας μας τι σημαίνει για την εικόνα και τη  φήμη  της,  η απώλεια  της  υπόληψής  της λόγω  των  χρεών  της.

Το  κόστος  αυτής  της  «υπόληψης»,  θα  λέγαμε  ότι  είναι  ο  αποκλεισμός  της  από  τις  διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές, όμως δυστυχώς δεν είναι μόνον αυτό.Διάφορα  γεγονότα  τα  οποία  σήμερα  γίνονται  γνωστά  σε  πραγματικό  χρόνο,  λόγω  και της διάχυσης των γεγονότων  μέσω του Διαδικτύου, αναδιαμορφώνουν συνεχώς   την εικόνα μιας χώρας. 

 Σύμφωνα  με  τον Kunczik  «η  εικόνα  ενός  έθνους  αποτελείται  από  ένα  σύνολο γνωρισμάτων, τα οποία ένα άτομο αναγνωρίζει όταν σκέπτεται εκείνο το έθνος».  

Ο Kunczik θεωρεί ότι αυτή η εικόνα αποτελείται από τρεις συνιστώσες:  

-μια  γνωστική  συνιστώσα  που  σχετίζεται  με  τη  γνώση  του  ατόμου  για  το  
συγκεκριμένο έθνος  
-μια πραγματική συνιστώσα που σχετίζεται με το πώς αισθάνεται ο καθένας  για το συγκεκριμένο έθνος  
-και συνιστώσα δράσης, η οποία σχετίζεται με τη συμπεριφορά ως προς το  
έθνος.  

Η αύξηση της ταχύτητας μετάδοσης της πληροφορίας λόγω των νέων τεχνολογιών, έδωσε  την  ευκαιρία στα  διεθνή  μέσα ενημέρωσης  να  παίζουν  το  σημαντικότερο  ρόλο  στη  διαδικασία  της  διαμόρφωσης  της  εικόνας  ενός  έθνους. 

Αυτή  η  άμεση,  πολλές  φορές  διαμορφωμένη  πληροφόρηση  ενισχύει  τη  γνωστική  συνιστώσα  της   εικόνας ενός έθνους. 

Η  έννοια  της  υπόληψης,  σε  αντίθεση  με  την  έννοια  της  εικόνας,  που  μπορεί  σε   κάποιο  χρόνο  να  θεωρηθεί  ως  στάσιμη,  είναι  δυναμική,  γιατί  μετέχει  στην   επικοινωνιακή  διαδικασία.  

Σύμφωνα  με  τον  Brown  «η  υπόληψη  ...  είναι  μια  δυναμική,  όχι  στατική  ποιότητα.  Μεταβάλλεται  καθώς  αλλάζουν  οι  γνώμες  των  ατόμων.  Και  υπάρχουν  δύο  οδηγοί  της  αλλαγής  της  γνώμης  –  η  άμεση  εμπειρία   και η έμμεση εμπειρία».  

Ας  δούμε  με  απλά  λόγια  τη  σημασία  της  υπόληψης  χωρίς  αυτή  να  χάνει  την   επιστημονική της αυστηρότητα.  

Ο  Οθέλλος  γράφεται  το  1603,  τριάντα  χρόνια  μετά  την  ήττα  των  Οθωμανών  στην   περίφημη  Ναυμαχία  της  Ναυπάκτου  (1571)  και  η  Βενετία  διατηρεί  τη  ναυτική  κυριαρχία της Μεσογείου. Από το έργο του Σαίξπηρ ο Οθέλλος διαβάζουμε:  

“ΚΑΣΙΟΣ”
Υπόληψη, υπόληψη, υπόληψη! Ω! έχασα την υπόληψή μου! Έχασα το  αθάνατο κομμάτι του εαυτού μου κι ό,τι μένει είναι χτηνώδες. Η υπόληψή μου!

“ΙΑΓΟΣ”
Σαν τίμιος το λέω, νόμισα πως πήρες πληγή του κορμιού, αυτό πονάει  περισσότερο από την υπόληψη. Η υπόληψη είν’ ένα μάταιο και πολύ κάλπικο παράσημο, που συχνά το παίρνεις ανάξια και το χάνεις  παράξια. Δεν έχασες διόλου, καμιά υπόληψη, έξω κι αν έχασες την  υπόληψη που έχεις ο ίδιος στον εαυτό σου. Μπα, μα, άνθρωπε, είναι  τρόπος να ξανακερδίσεις τον στρατηγό. Τώρα είσαι μόνον διωγμένος  απ’ τη διάθεσή του, ποινή μάλλον από πολιτική παρά από έχτρα.

Ακριβώς σαν έναν που χτυπάει, χωρίς να του ‘χει φταίξει, τον σκύλο του, για να φοβερίσει ένα αγέρωχο λιοντάρι. Καλόπιασέ τον πάλι κι είναι δικός σου.»

Ο. Σαίξπηρ: Οθέλλος
(Μετάφραση: Βασίλη Ρώτα)

Ο παραπάνω διάλογος από το έργο του Σαίξπηρ, ο Οθέλλος περιγράφει ακριβώς τη   φύση της υπόληψης ως «ένα μάταιο και πολύ κάλπικο παράσημο, που συχνά το   παίρνεις ανάξια και το χάνεις παράξια».

Όμως, ακόμα και αν χάσεις την υπόληψη,  υπάρχουν  τρόποι  να  την  ξανακερδίσεις.  Εδώ  ακριβώς,  το  τμήμα  αυτό  του   Σαιξπηρικού διαλόγου, μας οδηγεί στη δημιουργία της διαχείρισης της υπόληψης.  

Η  υπόληψη  είναι  μια  πολύπλοκη  έννοια  αλλά  αποτελεί  και  ένα  εργαλείο  που  σε   πολλές περιπτώσεις έχει τη δυνατότητα να προβλέψει συμπεριφορές και ενέργειες.  

Λίγο  διάστημα  πριν  από  τις  Προεδρικές  εκλογές  στις  ΗΠΑ,  αλλά  και  λίγες  ημέρες  πριν  από  τα  κτυπήματα  των Αμερικανικών  Πρεσβειών  στις  Αραβικές  χώρες,  δημοσιεύτηκε  μια  «προφητική»  δημοσκοπική  έρευνα  από  το  Πανεπιστήμιο  του  Cambridge που διενεργήθηκε τη χρονική περίοδο από 10 έως 25 Αυγούστου 2012   (Έρευνα  του  Πανεπιστημίου  του  Cambridge:  τραυματισμένη  η  υπόληψη  των  ΗΠΑ  στον Μουσουλμανικό κόσμο).  

Από  την  έρευνα  αυτή  που  δόθηκε  πρόσφατα  στη  δημοσιότητα,  αξίζει  να  παρατηρήσουμε πώς είχε διαμορφωθεί η υπόληψη όχι μόνο των ΗΠΑ αλλά και της  Ευρωπαϊκής  Ένωσης,  της  Γερμανίας,  της  Γαλλίας,  της  Βρετανίας,  της  Κίνας,  της  Ινδίας και της Ρωσίας σύμφωνα με τις απόψεις των πολιτών διαφόρων χωρών.  

Οι  απαντήσεις  των  πολιτών  στο  ερώτημα  «σε  ποια  έκταση  εμπιστεύεστε  τι  ακόλουθες χώρες;», δίνονται στον πιο κάτω Πίνακα

Πίνακας 1: Εμπιστοσύνη Πολιτών  
ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ  

Πίνακας 1: Εμπιστοσύνη Πολιτών

Σημείωση: Στην έρευνα χρησιμοποιείται πενταβάθμια κλίμακα. Επιλέξαμε για λόγους οικονομίας του χώρου μόνο τις απαντήσεις "εμπιστεύομαι" και "δεν εμπιστεύομαι". Ως εκ τούτου το άθροισμα δεν είναι 100%.

  
 
Σημείωση:  Στην  έρευνα  χρησιμοποιείται  πενταβάθμια  κλίμακα.  Επιλέξαμε  για  λόγους  οικονομίας του χώρου μόνο τις απαντήσεις "εμπιστεύομαι" και "δεν εμπιστεύομαι". Ως εκ  τούτου το άθροισμα δεν είναι 100%.  

Από τα στοιχεία του Πίνακα 1 παρατηρούμε ότι:  

-η  εμπιστοσύνη  που  έχουν  οι  πολίτες  της  Βρετανίας,  Γερμανίας  και  Γαλλίας  στις ΗΠΑ, είναι περίπου μοιρασμένες.  
-Οι  πολίτες  της  Μέσης  Ανατολής  και  της  Βορείου  Αφρικής,  εκφράζουν  σε  υψηλό ποσοστό (63%) την μη – εμπιστοσύνη τους προς τις ΗΠΑ.  
-Πολύ  υψηλότερο  είναι  το  ποσοστό  των  Πακιστανών  (78%)  που  εκφράζουν  την μη – εμπιστοσύνη τους προς τις ΗΠΑ.  
-Οι πολίτες του Πακιστάν, σε ποσοστό 91% (!!) εμπιστεύονται την Κίνα.   
-Χαμηλά  είναι  τα  ποσοστά  των  Βρετανών  (13%),  Αμερικανών  (15%),   Γερμανών (14%) και Γάλλων (14%), που εμπιστεύονται την Κίνα.  
-Την  Γερμανία,  σε  ποσοστό  μεγαλύτερο  του  52%,  την  εμπιστεύονται  οι  πολίτες της Βρετανίας, της Μέσης Ανατολής, του Πακιστάν, των ΗΠΑ και της  Γαλλίας.   
-Τα ποσοστά εμπιστοσύνης για τη Ρωσία και τις Ινδίες είναι χαμηλά. -Σχετικά  υψηλά  ποσοστά  εμπιστοσύνης,  η  Ρωσία  τα  κερδίζει  από  τους  πολίτες  της  Μέσης Ανατολής (30%) και του Πακιστάν (42%).  

Τα στοιχεία του Πίνακα 1 είναι αρκετά κατατοπιστικά όσον αφορά τις ΗΠΑ. Ο ρόλος  που έπαιξαν οι ΗΠΑ στη Λιβύη, αλλά και στην Αίγυπτο, φαίνεται ότι δεν επηρέασε  σημαντικά την υπόληψη των ΗΠΑ.  

Όμως,  πρέπει  να  αξιολογηθεί  το  γεγονός  ότι  Κίνα  και  Ρωσία  παίρνουν  σημαντικά  ποσοστά εμπιστοσύνης από τους πολίτες της Μέσης Ανατολής και του Πακιστάν.  

Επίσης,  οι  πολίτες  του  Πακιστάν,  σε  ίδιο  ποσοστό  περίπου,  δεν  εμπιστεύονται  τις  ΗΠΑ και τις Ινδίες.  

Ο Μουσουλμανικός κόσμος φαίνεται να εμπιστεύεται τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη  Βρετανία.  

Αξίζει να μελετηθεί και ποια είναι η υπόληψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΝΑΤΟ,  των Ηνωμένων Εθνών, του ΔΝΤ, και του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου.  Από  τα  στοιχεία  της  έρευνας  του  Πανεπιστημίου  του  Cambridge,  διαμορφώνουμε  τον Πίνακα 2:  
 

Πίνακας 2: Απόψεις πολιτών για Διεθνείς Οργανισμούς

Σημείωση: Στην έρευνα χρησιμοποιείται πενταβάθμια κλίμακα. Επιλέξαμε για λόγους οικονομίας του χώρου μόνο τις απαντήσεις "εμπιστεύομαι" και "δεν εμπιστεύομαι". Ως εκ τούτου το άθροισμα δεν είναι 100%.

  
Από τα στοιχεία του Πίνακα 2 προκύπτει ότι:  

-Το ποσοστό των πολιτών όλων των χωρών που δεν έχουν εμπιστοσύνη προς  το ΔΝΤ, είναι μεγαλύτερο από το ποσοστό εκείνων που έχουν εμπιστοσύνη  στο ΔΝΤ.  

-Την  Ευρωπαϊκή  Ένωση  σε  μεγαλύτερο  ποσοστό  δεν  την  εμπιστεύονται  οι  Βρετανοί (51%) και οι Πακιστανοί (50%).  

-Οι Βρετανοί πολίτες έχουν το υψηλότερο ποσοστό (59%) εμπιστοσύνης προς  το ΝΑΤΟ, όπως και προς τον ΟΗΕ (62%).  

-Οι  Γάλλοι  έχουν  το  υψηλότερο  ποσοστό  (57%)  δυσπιστίας  προς  τον  Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.  

Η  διάσταση  της  υπόληψης  για  τα  κράτη,  αποτελεί  μια  υπολογίσιμη  παράμετρο,  μέσα στην παρούσα κατάσταση των οικονομικών και των διεθνών σχέσεων.  

Τα αποτελέσματα της δειγματοληπτικής έρευνας που παρουσιάσαμε, είναι αρκετά  κατατοπιστικά  για  να  χαρακτηρίσουν  τις  αντιλήψεις  των  πολιτών  του  σημερινού   κόσμου, για σημαντικές χώρες και διεθνείς Οργανισμούς.

Επαμεινώνδας Πανάς

Καθηγητής  Πρόεδρος Τμήματος Στατιστικής  
Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.